Peşinden koşulan, formülü aranan mutluluk

Mutluluğu sadece felsefe, sanat ve edebiyat değil; psikoloji, sosyoloji, biyoloji, siyaset gibi disiplinler de anlamaya çalışıyor. BM 2012 yılında 20 Mart’ı Dünya Mutluluk Günü olarak ilan ederken, pek çok uluslararası kurum ve kuruluş her yıl mutlulukla ilgili çeşitli araştırmalar yapıyor. Hatta Harvard ve Yale gibi dünyanın önde gelen üniversitelerinde artık Pozitif Psikoloji yani Mutluluk Bilimi dersi okutuluyor.

Peki mutluluğun bir tarifi yapılabilir mi, bir formülü var mıdır? Ya da Nazım Hikmet’in Abidin Dino’ya sorduğu haliyle “Bana mutluluğun resmini yapabilir misin?”... Uzmanlar mutluluğun tek bir tanımı olmadığı noktasında birleşirken, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bulunduğumuz çağın beklenti seviyesini yükselttiğine dikkat çekti. İletişim Bilimleri Uzmanı ve Yazar Prof. Dr. Uğur Batı ise "Bin tane tanım yaparsınız hepsi doğru olur hepsi biraz eksik olur" ifadelerini kullandı.

'AN'I YAŞAMAK MI, 'AN'DA YAŞAMAK MI?

Sosyal Kültürel Antropolog Prof. Dr. Akile Gürsoy mutluluğun son yıllarda patolojik olarak ele alındığına vurgu yaptı. İnsanların daha mutlu olabilmeleri için haplar üretildiğini belirten Gürsoy "Bunun bir ticari boyutu da bir yandan gelişiyor" ifadelerini kullandı.

Klinik Psikolog Beril Papuççuer Ceylan mutluluğun isteklere kavuşmakla karıştırılıyor olabileceğini belirterek "Mutluluk bazen bir anlık olabilir, bazen hayatın tamamını içerebilir" yorumunda bulundu. Prof. Dr. Tarhan günümüzde mutluluğa ulaşma noktasında sıkça salık verilen anı yaşa öğretisinin yanlış anlaşıldığını söyledi. Tarhan "O anı yaşa değil, anda yaşa olması lazım. Geçmiş ve gelecek birikimlerime göre, sermayelerime göre şu anda en iyi ne yapabilirim?" dedi.

"MUTLULUĞUN DÜŞMANI KAPİTALİZM"

Söylemek kolay ama günümüz şartlarında her şeye rağmen anda kalabilmek mümkün mü? Uzmanlar bu noktada sistemsel bir probleme dikkat çekti. Prof. Dr. Uğur Batı "Kapitalizm insan doğasına uygun bir sistem gibi durmuyor ama kuralsız kapitalizm daha kötü" ifadelerini kullanırken, Prof. Dr. Nevzat Tarhan "Kapitalizm mutluluğun en büyük düşmanı çünkü hedonistik tatmini yaşam amacı yaptı" şeklinde konuştu. 

"PARAYLA SAADET OLMUYOR"

Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan 2020 Yılı Dünya Mutluluk Raporu'na göre dünyanın en mutlu ülkesi Finlandiya. Türkiye bu sıralamada oldukça gerilerde yer alırken başka bir araştırmaya göre ise, pandemi döneminde akıl ve ruh sağlığı en fazla bozulan ülkeler sıralamasında birinci. Fakat uzmanlara göre bu araştırmalara şüpheyle yaklaşmakta fayda var.

Klinik Psikolog Ceylan "Ruh sağlığımızın bozulması bu kadar kolay değil merak etmeyin" derken araştırmaların politik yönüne dikkat çeken Prof. Dr. Gürsoy ise "İskandinav ülkeleri mutluluk endeksinde de en mutlu ülkeler gibi görünüyorlar ama o ülkelerde intihar oranı oldukça yüksek olabiliyor" ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Batı "Ülkelerin refah seviyesiyle mutluluk oranları arasında korelasyon göremiyoruz" dedi. Prof. Dr. Tarhan da bazı araştırmaların parayla saadet olmaz sözünü doğruladığını söyledi.

ÖLÜMÜN DEĞİŞTİREMEYECEĞİ BİR ANLAM...

Bazı filozoflara göre mutluluk bir sonuç değil yolculuk, bazılarına göre kaderin olduğu kadar karakterin de eseri, bazılarına göre ise akıl ve erdeme sahip olmakla mümkün… Acaba mutluluğa ulaşmanın bir formülü var mıdır? Klinik Psikolog Beril Papuççuer Ceylan "Mutluluğa çok takanlar mutsuzluğa davetiye çıkarıyor" derken, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan "Mutluluk renkli gölgedir. Yakalamaya çalışırsanız kaçar ama hedefinize giderseniz arkanızdan gelir" dedi. Tarhan "Ölümün değiştiremeyeceği bir anlam peşinde koş" tavsiyesinde de bulundu.

Sonuçta; herkesin kendine göre bir mutluluk tanımı var ve ona hangi anlamı yüklediğinize bağlı olarak değişiyor... Formülüne gelince... Sadece parayla yakalanamayacağı aşikar... Kim bilir belki de yapılması gereken, uzmanların da söylediği gibi, sadece mutluluğun peşinden koşmayı bırakmak ve anda kalmaya çalışmaktır...