Yaşam koçları yanlış yönlendiriliyor!

Üsküdar Üniversitesi Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan

‘Yaşam koçu’ ya da ‘Kişisel gelişim uzmanı’ adı altında bir insanın hayatına rehberlik yapmak isteyen kişiler aslında mentörlük yapıyorlar. Yani bu kişiler bir insana ‘Hayat yolunda şu yoldan değil de bu yoldan git’ tarzında yönlendirmeler yapıyorlar. Bir insan ehil ya da emin ise ancak yaşam koçluğu yapabilir. İnsanlara rehber olacaksın, kılavuz olacaksın, yol göstereceksin ama bu işi sadece birkaç kitap okuyarak ‘Ben yaşam koçuyum’ diyerek yaparsan ciddi şekilde zarar verirsin çünkü yaşam koçluğu yapmak bir insanın hayatına dokunmak demektir. Kişinin hayatına dokunuyorsunuz, hayatıyla ilgili yönlendiriyorsunuz. Bu durumda bu veballi bir iştir. Bu kişiler maddi mesuliyetlerini belki göremiyorlar ama manevi mesuliyetlerini unutmamaları gerekiyor.

Yaşam koçluğu yapan kişilerde en çok gördüğümüz geri bildirimler boşanmayı ve intiharı artırıyorlar. Bu yaşanan olay gibi suça teşvik edici olaylar ortaya çıkıyor. Bir kimse yanlış yönlendiriliyor ve özellikle böyle hassas ve kırılgan kişiler kendini yanlış yönlendiren yaşam koçuna karşı öfke besliyor. Birikmiş bir öfke sonucunda da cinayet ortaya çıkabiliyor, bu nedenle bir insanın hayatına dokunuyorsanız ona yol gösteriyorsanız mutlaka o işin uzmanı olmanız gerekiyor. O işin uzmanı değilseniz zarar verirsiniz.

Psikologlar için bile riskli

Burada psikologlar içerisinde de bilimsel yaşam koçları gibi bilimsel programlar var. Psikologlar içerisinde de pozitif psikoloji eğitimi alanlar var, bunlar yapabiliyor. Pozitif Psikoloji eğitimi almamış kişilerin yaşam koçluğu yapması psikologlar için bile riskli. Çünkü bu konuda kişinin psikolojik dinamiklerini bilmesi gerekiyor. Yaşam koçluğu kişiye özeldir. Sınıfı toplayıp yaşam koçluğu yapmanın anlamı yok. Bu gibi danışmanlık hizmetlerinde zaten kişiye
‘Evlen, evlenme, işini bırak değiştir’ tarzında yüklü sorumluluk ihtiva eden tavsiyede bulunulmaz. O kişiye seçenekler sunulur. Farklı bakış açıları getirilir. Son karar kişiye bırakılır. Kararın sorumluluğunu kişi alır. Yaşam koçları, “Boşan dünyaya bir kere geldin, hayatını yaşa.

40 defa düşünsünler

Aile önemli değil, sen önemlisin” diyor. Egoyu şişirerek o anda mutluluk veriyor fakat yapay bir özgüven oluştuğu için de kişi hatalı kararlar veriyor. Onun sonucunda bir hata yapıyor, sorumlusu olarak yaşam koçunu görüyor. Yaşam koçları aslında Hipokrat’ın önce zarar verme prensibinin gereği bile olsa bir insana tavsiyede bulunurken 40 defa düşünmeleri lazım. Devletinde bu konuda muhakkak kurallar geliştirmesi ve meslek tanımlaması yapması lazım.

AKŞAM